Choroba alkoholowa to trudna sytuacja wielu rodzin. Z jej powodu dochodzi do wielu tragedii rodzinnych, konfliktów między bliskimi, problemów w pracy alkoholika. Często zdarza się, że alkoholik przez bardzo długi czas odmawia pomocy i nie chce poddać się leczeniu. Alkoholizm wówczas postępuje i przez lata niesie kolejne, coraz trudniejsze do zniesienia konsekwencje. Niekiedy ostatnią deską ratunku może okazać się leczenie przymusowe w ośrodku zamkniętym, jednakże do wysłania alkoholika na leczenie przymusowe niezbędna jest odpowiednia podstawa prawna. Umożliwić to może ubezwłasnowolnienie alkoholika. Jak ubezwłasnowolnić osobę uzależnioną od alkoholu? Gdzie się udać w tym celu i jak przygotować odpowiedni wniosek? Przeczytać nasz artykuł, aby wszystkiego się dowiedzieć.
Ubezwłasnowolnienie alkoholika – w jakim celu?
Kiedy choroba alkoholowa u osoby uzależnionej rozwija się coraz mocniej, konsekwencje takiego stanu rzeczy są coraz bardziej odczuwalne nie tylko dla samego alkoholika, ale również jego najbliższych. Negatywne skutki zdrowotne, problemy w pracy, konflikty w rodzinie – to tylko kilka z następstw uzależnienia od alkoholu. Niestety, pomimo wielu nieprzyjemnych aspektów związanych z tym uzależnieniem, ciężko jest wyjść z tego samemu. Dla wielu osób jedynym rozwiązaniem może być leczenie uzależnienia od alkoholu oparte na odpowiedniej psychoterapii. Co w przypadku, gdy alkoholik nie chce wyrazić zgody na leczenie?
Leczenie przymusowe alkoholika to jedna z możliwości, której można spróbować na drodze pomocy alkoholikowi. Jest to rozwiązanie, które można zastosować, gdy alkoholik nie wyraża na to leczenie zgody. Chociaż odwyk i leczenie mogą przynieść lepsze efekty, gdy osoba uzależniona sama zdecyduje się ich podjąć, to niekiedy przymusowe leczenie alkoholizmu może okazać się jedyną opcją. Jest jednak pewien haczyk: aby zgłosić alkoholika na przymusowe leczenie, należy najpierw taką osobę ubezwłasnowolnić prawnie. Jak zatem ubezwłasnowolnić osobę uzależnioną? Jakie kroki należy podjąć?
Ubezwłasnowolnienie osoby dzielimy na dwa stopnie – częściowe oraz całkowite.
- Ubezwłasnowolnienie częściowe – osoba ubezwłasnowolniona dysponuje ograniczoną zdolnością do podejmowania czynności prawnych.
- Ubezwłasnowolnienie całkowite – osoba ubezwłasnowolniona zostaje pozbawiona zdolności do podejmowania czynności prawnych.
Stopnie ubezwłasnowolnienia zostają przyznane na podstawie działań podejmowanych przez daną osobę:
- ubezwłasnowolnienie częściowe przyznaje się osobom, które wymagają pomocy w prowadzeniu swoich spraw prawnych,
- ubezwłasnowolnienie całkowite przyznaje się osobom, które ukończyły trzynasty rok życia i nie są w stanie podejmować świadomych czynności prawnych.
Takie ubezwłasnowolnienie w świetle prawa sprowadza się zatem do odebrania danej osobie zdolności do czynności prawnych. Wówczas osoba ubezwłasnowolniona zostaje pozbawiona możliwości do nabywania praw i zaciągania zobowiązań.
Gdy osobą ubezwłasnowolnioną jest alkoholik, sytuacja prawna dopuszcza podmiot pełniący czynności prawne w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej do wysłania alkoholika na leczenie przymusowe.
Jak ubezwłasnowolnić alkoholika? Podstawa, wymagania, wskazówki
Pierwszym krokiem, jaki powinniśmy wykonać, w celu wszczęciu postępowania o ubezwłasnowolnienie, jest oczywiście złożenie odpowiedniego wniosku w sądzie. Zanim jednak to zrobimy, warto do tego pierwszego kroku odpowiednio się przygotować. Istnieje bowiem ryzyko, że bez odpowiednio przygotowanej dokumentacji, wniosek zostanie po prostu odrzucony.
Przede wszystkim wniosek należy prawidłowo uzupełnić o wszystkie dane osobowe osoby, której on dotyczy, a także o dane osobowe wnioskodawcy. Istotne będą także akty urodzenia obu stron. Podstawą do uzasadnienia złożenia takowego wniosku będą odpowiednie dowody twarde – najlepsza w tym celu będzie dokumentacja medyczna osoby uzależnionej, najlepiej od specjalisty od spraw uzależnień.
Warto wiedzieć, że nie każdemu przysługuje możliwość wniesienia takiego wniosku. Wnioskodawcą może zostać:
- małżonek osoby, której wniosek dotyczy,
- rodzeństwo danej osoby,
- krewni w linii prostej,
- przedstawiciel ustawowy.
Pamiętajmy również, że do składanego wniosku należy dołączyć także potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej. Bez tego wniosek nie będzie ważny.
Kiedy składamy wniosek o ubezwłasnowolnienie alkoholika, należy dokładnie podkreślić i uzasadnić, że podanie dotyczy osoby zmagającej się z alkoholizmem o charakterze zaburzeń psychicznych. Odpowiednio zgromadzone dowody, na przykład dokumentacja medyczna, ale też zeznania świadków, będą niezbędne do potwierdzenia tej tezy.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby – przykład
Nie istnieje jeden, uniwersalny wzór wniosku o ubezwłasnowolnienie osoby – większość sądów prawdopodobnie ma swoje własne formularze, które należy pobrać z ich strony i wypełnić według wzoru. W niektórych przypadkach może się zdarzyć, że taki formularz będziemy musieli przygotować samodzielnie – wówczas należy kierować się kilkoma podstawowymi wskazówkami, które pozwolą sporządzić dostateczny wniosek. Warto mieć na uwadze, że niektóre wymagane dane na takim wniosku mogą nieco się od siebie różnić w zależności od konkretnego przypadku.
Najważniejsze informacje na wniosku o ubezwłasnowolnienie to:
- dane osoby, której wniosek dotyczy,
- dane osobowe wnioskodawcy,
- cel ubezwłasnowolnienia osoby,
- dowody twarde (np. dokumentacja medyczna, zeznania świadków, wyciągi z konta bankowego),
- zaświadczenie z poradni przeciwalkoholowej,
- potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej.
Pamiętajmy, że celem ubezwłasnowolnienia osoby, której wniosek dotyczy, powinna być przede wszystkim chęć ochrony interesów osoby, która z powodu choroby alkoholowej nie jest w stanie o nie zadbać.
Skutki, ile trwa ubezwłasnowolnienie alkoholika
Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu osoby niesie za sobą konkretne konsekwencje prawne, których powinniśmy być świadomi, gdy składamy wniosek do sądu. Dużo jednak zależy od tego, czy składaliśmy wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe, czy całkowite.
- Ubezwłasnowolnienie częściowe: jak nazwa wskazuje, najistotniejszym skutkiem tego rodzaju ubezwłasnowolnienia jest przede wszystkim częściowe ograniczenie zdolności danej osoby do czynności prawnych. Osoba w ten sposób ubezwłasnowolniona wciąż może zaciągać zobowiązania, rozporządzać swoim majątkiem oraz podejmować czynności prawne, ale do wszystkich tych czynności potrzeba zgody kuratora. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może natomiast samodzielnie podejmować decyzje w zakresie czynności drobnych, czyli umowy o charakterze spraw bieżących życia codziennego.
- Ubezwłasnowolnienie całkowite: ten rodzaj ubezwłasnowolnienia wpływa na całkowitą utratę zdolności przez daną osobę do podejmowania czynności prawnych. Jedynym odstępstwem wciąż są umowy drobne, takie jak zakupy, pod warunkiem, że nie pociągają one za sobą krzywdy tej osoby.
Z perspektywy rodziny alkoholika ubezwłasnowolnienie to przede wszystkim szansa na wysłanie tej osoby na przymusowe leczenie do ośrodka od uzależnień. Pamiętajmy jednak, że o ile ubezwłasnowolnienie alkoholika ma charakter bezterminowy, osoba uzależniona może odzyskać swoje prawa w przypadku poprawy stanu psychicznego. Warto więc wciąż aktywnie zachęcać alkoholika do dobrowolnego podjęcia leczenia i motywować do walki z nałogiem.